O Koperniku i jego dziele

Mikołaj Kopernik (ur. 19 lutego 1473 w Toruniu, zm. ok. 21 maja 1543 we Fromborku) – polski astronom, lekarz, ekonomista, prawnik, strateg wojskowy i polityk, kanonik kapituły warmińskiej. Twórca heliocentrycznej teorii świata ogłoszonej w dziele De revolutionibus (O obrotach), w której zerwał z tradycją ptolemejsko-arystotelesowską, upraszczając model Układu Słonecznego zachowując jednocześnie jego funkcjonalność i przewidywalność. Znaczenie astronomicznego dzieła życia Kopernika podkreśla fakt, że dokonał go w epoce przedteleskopowej, z wykorzystaniem tylko prostych instrumentów, głównie przeziernikowych kątomierzy płaskich i sferycznych.

Mikołaj Kopernik jest współtwórcą nowoczesnej metody naukowej, odrzucającej bezkrytyczne przyjmowanie dogmatów na rzecz stawiania hipotez, a następnie i ich empirycznej weryfikacji. Od jego nazwiska wzięło się pojęcie tzw. zasady kopernikańskiej mówiącej o tym, że miejsce Ziemi (i ludzi) we Wszechświecie nie jest w żaden sposób uprzywilejowane i wyróżnione. Prace i idee Kopernika kontynuowali tacy uczeni jak Johannes Kepler, Galileusz, czy Izaak Newton, którzy rozwinęli astronomię i jej aparat matematyczno-fizyczny do postaci dającej fundament dla późniejszych rozważań kosmologicznych, teorii względności Alberta Einsteina, czy w końcu teorii astronautyki i lotów kosmicznych.

Mercury
Venus
Earth
Mars
Jupiter
Saturn
Uranus
Neptune
Sun

Pozaastronomicze talenty Mikołaja Kopernika związane są zwłaszcza z jego rozmyślaniami nad istotą pieniądza i jego roli w gospodarce. Prawo Kopernika-Greshama o wypieraniu lepszej waluty przez gorszą należy dziś do kanonu nauczania akademickiego. Kopernik, podczas rezydowania na zamku w Olsztynie, gdzie pełnił obowiązki administratora dóbr wspólnych warmińskiej kapituły katedralnej, wykazał się też znajomością zagadnień wojskowych. W 1521 roku brał czynny udział w obronie zamku obleganego przez wojska wielkiego mistrza krzyżackiego Albrecht Hohenzollerna, tego samego, który 4 lata później złożył polskiemu królowi Zygmuntowi I Staremu hołd lenny. Jeśli dodamy do tego zdolności językowe umożliwiające tłumaczenie tekstów greckich i łacińskich, współpracę z kartografami przy tworzeniu map Warmii i Prus, opiekę medyczną nad przełożonymi w kapitule warmińskiej, ale również tego typu usługi świadczone dla zwykłych mieszkańców Fromborka i okolic, otrzymujemy obraz człowieka wybitnego, którego dziedzictwo przetrwało stulecia.

Share: