Od Kopernika do POLSA

osiągnięcia związane z astronomią

Mikołaj Kopernik najbardziej znany jest jako astronom – twórca heliocentrycznego modelu Układu Słonecznego. Był pierwszym europejskim uczonym od czasów starożytnej Grecji, który postulował zmianę kosmicznej perspektywy, zarówno astronomicznej jak i filozoficznej, z geocentryzmu na heliocentryzm. Dzieło życia Kopernika, pierwotnie zatytułowane krótko De revolutionibus (O obrotach), znane jest jednak pod dłuższym tytułem De revolutionibus orbium coelestium (O obrotach sfer niebieskich). Za zmianę tę odpowiedzialny był norymberski teolog Andreas Osiander, który przed drukiem książki usunął z niej oryginalną przedmowę Kopernika, zastępując ją swoją, w której sprowadza stanowisko naukowe Kopernika jedynie do hipotezy. Jak można się domyślać, zmiany te odbyły się bez wiedzy i akceptacji Autora.

Odkrycie Kopernika można zestawić w jednym rzędzie z wielkimi punktami zwrotnymi nauki zachodniej, takimi jak prawo powszechnego ciążenia Izaaka Newtona (1687), wprowadzenie pojęcia minimalnej porcji energii przez Maxa Plancka (1900), które przyjmuje się za początek mechaniki kwantowej, czy szczególnej i ogólnej teorii względności Alberta Einsteina (odpowiednio 1905 i 1915), która zrewolucjonizowały nasze pojmowanie grawitacji, czasu i przestrzeni.

OD KOPERNIKA DO POLSKIEJ BRANŻY KOSMICZNEJ

1473

W zamożnej toruńskiej rodzinie kupieckiej na świat przychodzi Mikołaj Kopernik.

Od Kopernika do POLSA
XV w.

1491-1503

Mikołaj Kopernik studiuje kolejno w Krakowie – astronomia i matematyka, Bolonii – prawo kanoniczne i rzymskie, Padwie – medycyna i Ferrarze – prawo kanoniczne).

Od Kopernika do POLSA
XV w.

1510

Pierwsze przenosiny do Fromborka i rozpoczęcie regularnych obserwacji astronomicznych.

Od Kopernika do POLSA
XV w.

1521

Właściwy fromborski okres działalności Mikołaja Kopernika. Prace z zakresu rozwijania koncepcji teorii heliocentrycznej, administrowanie dobrami kapituły warmińskiej, posługa lekarska dla mieszkańców.

Od Kopernika do POLSA
XVI w.

1540

Przy pomocy Jerzego Joachima Retyka w Gdańsku ukazuje się Narratio Prima, będące streszczeniem teorii heliocentrycznej.

Od Kopernika do POLSA
XVI w.

1543

Pierwsze wydanie dzieła De revolutionibus… w Norymberdze. Umiera Mikołaj Kopernik.

Od Kopernika do POLSA
XVI w.

1600-1651

Lata życia i aktywności Kazimierza Siemienowicza, teoretyka wojskowości, twórcy podręcznika artylerii zawierającego projekty rakiet wielostopniowych.

Od Kopernika do POLSA
XVII w.

1611-1687

Lata życia i aktywności Jana Heweliusza, największego po Koperniku polskiego astronoma przed czasami współczesnymi, członka angielskiego Royal Society.

Od Kopernika do POLSA
XVII w.

1756-1830

Lata życia i aktywności Jana Śniadeckiego, najbardziej zasłużonego polskiego astronoma wczesnej epoki porozbiorowej.

Od Kopernika do POLSA
XVIII-XIX w.

1857-1935

Lata życia i aktywności Konstantego Ciołkowskiego, rosyjsko-radzieckiego uczonego polskiego pochodzenia, syna polskiego zesłańca po powstaniu listopadowym, twórcy podstaw kosmonautyki, teorii rakiet wielostopniowych i ich ruchu w polu grawitacyjnym.

Od Kopernika do POLSA
XIX-XX w.

1905-1980

Lata życia i aktywności Arego Sternfelda, urodznego w Sieradzu w żydowsko-polskiej rodzinie, teoretyka kosmonautyki, rakiet wielostopniowych, obliczania orbit statków kosmicznych, w tym Sputnika 1.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1961-1975

Amerykański program APOLLO i udział polskich inżynierów przy jego realizacji (Stanisław Bekker, Kazimierz Piwoński, Werner Kirchner, Stanisław Stankiewicz, Eugeniusz Lachocki, Władysław Rostafiński).

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1970

METEOR-2 – polska rakieta sondująca jonosferę osiąga pułap 90 km.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1976

Powołanie do istnienia Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademi Nauk (CBK PAN). W okresie PRL projekty realizowane przy współpracy ze Związkiem Radzieckim, min. (Fobos 1, Fobos 2, Mars 96, Wega 1 i Wega 2). Po transformacji ustrojowej czujniki dla wielu misji ESA i NASA, często równolegle z udziałem polskich firm prywatnych (Cassini-Huygens, Mars Express, VenusExpress, Curiosity, Bepi Colombo, ExoMars, Mars InSight, JUICE i inne).

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1978

Mirosław Hermaszewski pierwszym polskim kosmonautą w ramach misji Sojuz 30 – Salut 6.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1992

Rozpoczęcie projektu OGLE (The Optical Gravitational Lensing Experiment) pod naukową opieką prof. Andrzeja Udalskiego i prof. Bogdana Paczyńskiego, jednego z najbardziej owocnych przedsięwzięć obserwacyjnych współczesnej astrofizyki.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1992

Prof. Aleksander Wolszczan publikuje pracę o odkryciu pierwszego pozasłonecznego układu planetarnego wokół pulsara PSR1257+12.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

1981-2011

Amerykański program STS (Space Transportation System) z udziałem potomków polskich emigrantów jako astronautów: Karol Bobko (STS-6, STS-51-D, STS-51-J), Scott Parazynski (STS-66, STS-86, STS-95, STS-100, STS-120), James Pawelczyk (STS-90), George Zamka (STS-120, STS-130) i Christopher Ferguson (STS-115, STS-126, STS-135).

Od Kopernika do POLSA
XX-XXI w.

2012

Polska została dwudziestym państwem członkowskim Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

2012

Pierwszy polski minisatelita studencki PW-Sat udanie wyniesiony na orbitę okołoziemską. Polska dołącza do Europejskiej Agencji Kosmicznej.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

2013-2014

Pierwsze polskie minisatelity naukowe LEM i HEWELIUSZ wyniesione na orbitę okołoziemską.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

2014

Przyjęcie ustawy o powołaniu do istnienia Polskiej Agencji Kosmicznej z siedzibą w Gdańsku i oddziałami terenowymi w Warszawie i Rzeszowie.

Od Kopernika do POLSA
XX w.

2017

Przyjęcie przez rząd Polskiej Strategii Kosmicznej.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

2021

Polska przystępuje do porozumienia ARTEMIS ACCORDS.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

2022

Dr Sławosz Uznański zostaje astronautą rezerwowym ESA.

Od Kopernika do POLSA
XXI w.

Prace Kopernika dokonały przełomu naukowego nazywanego przewrotem kopernikańskim, a postulat odrzucenia geocentryzmu i związanego z nim antropocentryzmu określany jest mianem zasady kopernikańskiej. Dziś, w dobie odkrywania tysięcy odległych egzoplanet i poszukiwania globu przypominającego Ziemię, podejście Kopernika wydaje się wizjonerskie i stale inspirujące do naukowych polemik z zakresu astrobiologii, astrochemii, czy kosmologii.

Dzieło „De revolutionibus” otworzyło drogę do późniejszych prac Johannesa Keplera, Galileusza, Izaaka Newtona i wielu innych, co stworzyło nowoczesne podejście do mechaniki nieba, obliczania orbit ciał niebieskich i metod dokładnego przewidywania zjawisk astronomicznych. Był to fundament późniejszego rozwoju astronautyki i technologii kosmicznych i satelitarnych, które determinują świat, w którym żyjemy.

Mikołaj Kopernik jest także współtwórcą nowoczesnej metody naukowej, na której oparty został cały postęp naukowo-techniczny. Metoda ta zakłada stawianie hipotez i szukanie ich doświadczalnego lub obserwacyjnego potwierdzenia. Odrzuca przyjmowanie za pewnik dogmatów, których nie da się zweryfikować eksperymentalnie.

Share: