6 października br., w Centrum Wystawienniczo-Kongresowym Amber Expo w Gdańsku, podczas drugiego dnia Kongresu Smart Metropolia 2023, dyskutowano o perspektywach rozwoju sektora kosmicznego, ze szczególnym uwzględnieniem rynku lotów suborbitalnych, a także o możliwościach wspierania jednostek samorządu w zarządzaniu przestrzennym i nie tylko przy wykorzystaniu usług przetwarzających dane satelitarne. Punkt widzenia i ofertę administracji rządowej w tym zakresie przedstawił Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej Marcin Mazur.

W panelu o segmencie tzw. near space, obok płk Mazura wzięli udział również Grzegorz Brona, Prezes Zarządu Creotech Instruments S.A. oraz Michał Szwajewski, Prezes Zarządu Space Entrepreneurship Institute, a rozmowę prowadził dr hab. Jakub H. Szlachetko, prof. UG, reprezentant organizatora wydarzenia – Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot. Naświetlili oni kontekst ekonomiczny i technologiczny działań i aspiracji polskich podmiotów, w tym firmy Space Forest i Instytutu Lotnictwa Sieci Badawczej Łukasiewicz, pracujących nad systemami wynoszenia niewielkich ładunków w pobliże lub poza umowną granicę przestrzeni kosmicznej, tzw. linię Karmana. Przedstawili możliwe zastosowania tej technologii, np. do przeprowadzania eksperymentów testujących wytrzymałość konstrukcji, struktur i materiałów. Nie zabrakło poruszenia aspektów instytucjonalnych i prawnych – prezes Mazur zaznaczył kluczowe znaczenie i potrzebę przyjęcia ustawy o działalności kosmicznej, której projekt został przygotowany przy znacznym zaangażowaniu POLSA. Dyskutanci zgodnie zidentyfikowali dwa kierunki rozwoju: pierwszy – przy bliższej kooperacji i wsparciu Europejskiej Agencji Kosmicznej (w najbliższym czasie poszerzanym po znaczącym zwiększeniu polskiej składki), z perspektywą współtworzenia większego systemu, europejskiego łańcucha dostaw i drugi – zakładający większą samodzielność Polski i naszych podmiotów, przy odpowiednim publicznym dofinansowaniu krajowym. Do tego ostatniego bardzo pomocne byłyby odpowiednie zapisy i dedykowane środki w Krajowym Programie Kosmicznym, innymi słowy zatwierdzenie tego dokumentu wykonawczego do Polskiej Strategii Kosmicznej, w której to uwzględniono rozwój technologii rakietowych w celu nr 3, tj. „rozbudowy zdolności w obszarze bezpieczeństwa i obronności państwa z wykorzystaniem technologii kosmicznych i technik satelitarnych”.

W kolejnej części wydarzenia, w centrum uwagi znalazły się dane z satelitarnej obserwacji Ziemi i ich używania na potrzeby sprawnego zarządzania metropolią, miastem, inną jednostką terytorialną. Koncepcję Metropolitalnego Centrum Usług Satelitarnych nakreślili prof. Szlachetko i Mariusz Kłoda (Ad Astra. Center for Space Policy and Law). W odpowiedzi prezes Mazur zadeklarował gotowość wsparcia merytorycznego samorządów dążących do wdrożenia tego typu lub podobnych rozwiązań. Podał przykład uruchomionego w czerwcu br. przez POLSA i partnerów Narodowego Systemu Informacji Satelitarnej (NSIS), jako platformy, na której już dostępne dla wszystkich zainteresowanych są praktyczne narzędzia i zasoby, np. wyniki monitoringu miejskich wysp ciepła i szereg innych produktów, sukcesywnie uzupełnianych.