Dane satelitarne

Obserwacja Ziemi, nawigacja satelitarna czy telekomunikacja, znajdują zastosowanie na szczeblu centralnym i samorządowych. Dane satelitarne odgrywają coraz bardziej istotną rolę w rozwoju kluczowych obszarów życia gospodarczego i społecznego. Polska Agencja Kosmiczna (POLSA) prowadzi szereg działań, których celem jest ułatwienie administracji publicznej dostępu do nich.

Dane satelitarne – narzędzie skutecznej realizacji zadań publicznych

Bezpłatny i otwarty wgląd do danych z obserwacji Ziemi jest gwarantowany przez Program Copernicus. Dane te są wykorzystywane m.in. w statystyce, planowaniu przestrzennym, rolnictwie, gospodarce wodnej, leśnictwie, ochronie środowiska, zarządzaniu kryzysowym czy kulturze.

Dane satelitarne

Dane satelitarne są dostarczane przez satelity orbitujące wokół Ziemi. Przedstawiają różnego typu dane – obserwacyjne, nawigacyjne, dot. pozycjonowania oraz łączności, udostępniane najczęściej w postaci obrazów utworzonych na podstawie danych pochodzących z satelitarnych instrumentów optycznych lub radarowych.

Dane, które wykorzystywane są w Polsce, pochodzą m.in. z europejskiego programu obserwacji Ziemi Copernicus, systemu Galileo oraz EGNOS. Skuteczne wykorzystanie danych satelitarnych w pracy administracji publicznej pomaga planować, podejmować właściwe działania i skutecznie reagować. Dzięki temu można znacznie ograniczyć straty wyrządzone katastrofami naturalnymi, zmianami klimatu, suszą, czy powodziami. To również świetny sposób na umiejętne planowanie zagospodarowania terenów, rozwoju infrastruktury, ochrony zdrowia mieszkańców i potężne narzędzie do skutecznego zarządzania kryzysowego.

Obszary zastosowań

Atmosfera

Obszary morskie i lądowe

Gospodarka leśna

Energetyka

Zmiana klimatu

Środowisko

Transport planowanie przestrzenne

Ochrona zdrowia sytuacje kryzysowe

Rolnictwo i uprawy rolne

Obszary zurbanizowane

Modelowanie terenu


Szkolenia

Program edukacyjno-szkoleniowy Polskiej Agencji Kosmicznej w zakresie wykorzystania danych satelitarnych, prowadzony w 2 edycjach (ostatnia zakończona w maju 2022 r.), adresowany był do pracowników administracji publicznej oraz instytucji wykonujących zadania publiczne i służył podniesieniu ich kwalifikacji zawodowych. Celem szkoleń było przekazanie podstawowych informacji z zakresu możliwości wykorzystania danych satelitarnych w pracy administracji publicznej. Szkolenia zostały podzielone na obszary tematycznie, tak aby treści szkoleniowe odpowiadały potrzebom użytkowników danych satelitarnych, związanym z realizacją zadań publicznych. Na warsztatach stanowiskowych Uczestnicy zostali przeszkoleni w zakresie pozyskiwania danych satelitarnych i produktów oraz przetwarzania danych satelitarnych z wykorzystaniem funkcjonalności podstawowych, dostępnych narzędzi.

W pierwszej edycji szkoleń, przeprowadzonych w 2020 roku, wzięło udział ok 400 osób. Szkolenia zostały przez Uczestników ocenione bardzo wysoko w procesie ewaluacyjnym. Druga edycja, prowadzona głównie w formie warsztatów stanowiskowych, była wypełnieniem zapotrzebowania na pozyskanie lub udoskonalenie umiejętności samodzielnego operowania na danych satelitarnych.

Zakres tematyczny szkoleń dotyczył w szczególności:

  • wyszukania, pobierania, wizualizacji i prezentacji danych, ich przetwarzania,
  • analizy i interpretacji wyników przetworzeń,
  • stosowania modelowych praktyk przyczyniających się do zwiększenia efektywności działań administracji.

Szkolenia odbywały się w 7 grupach tematycznych:

  • gospodarka przestrzenna,
  • rolnictwo,
  • gospodarka wodna,
  • leśnictwo,
  • środowisko,
  • zarządzanie kryzysowe,
  • zarządzanie kryzysowe i środowisko 

Wciąż dostępny jest podręcznik online, opracowany w celu:

  • lepszego zrozumienia procesów rejestrowania obrazów powierzchni Ziemi i jej otoczenia przez sensory umieszczone na satelitach, a także metod przetwarzania danych teledetekcyjnych,
  • ułatwienia zrozumienia, jak w teledetekcji wykorzystywane jest promieniowanie elektromagnetyczne,
  • ułatwienia wykorzystania aktualnych i archiwalnych zobrazowań satelitarnych w procesie podejmowania decyzji w jednostkach administracji publicznej,
  • wskazania źródeł pozyskiwania danych teledetekcyjnych oraz narzędzia do ich przetwarzania.

Lektura podręcznika, przygotowanego przez interdyscyplinarny zespół ekspertów, umożliwia czytelnikowi zdobycie rzetelnych podstaw teoretycznych w zakresie satelitarnych obserwacji Ziemi, stanowiąc jednocześnie kompendium aktualnej wiedzy nt. dostępności danych teledetekcyjnych oraz ich praktycznych zastosowań w różnych dziedzinach administracji, gospodarki czy nauki. Zgromadzona w książce gruntowna wiedza teledetekcyjna, stwarza polskiej administracji publicznej możliwość realnego włączenia się w nurt światowych i ogólnoeuropejskich inicjatyw.

Zachęcamy do pobierania i korzystania!

 

Podręcznik „Dane satelitarne dla administracji publicznej”
Download counter

4078

4078

Sat4Envi

KONSORCJUM SAT4ENVI

Projekt „System operacyjnego gromadzenia udostępniania i promocji cyfrowej informacji satelitarnej o środowisku – Sat4Envi” jest realizowany przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (IMGW) we współpracy z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN), Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet Akademii Górniczo-Hutniczej (ACK Cyfronet AGH) oraz Polską Agencją Kosmiczną (PAK).

Dane satelitarne
Dane satelitarne
OPIS I CEL PROJEKTU SAT4ENVI

Projekt dotyczy rozbudowy istniejącej infrastruktury IMGW wykorzystywanej w celach odbioru, przetwarzania, dystrybucji oraz przechowywania danych pochodzących z satelitów meteorologicznych oraz obserwacyjnych jak i pochodnych produktów satelitarnych. Przedsięwzięcie zapewni możliwość ciągłego gromadzenia oraz przetwarzania danych satelitarnych, a także ich udostępnienia do celów naukowych, strategicznych oraz w obszarze zarządzania kryzysowego i bezpieczeństwa państwa.

Zadania do realizacji w ramach projektu obejmują:
1. Rozbudowę stacji odbioru i przetwarzania danych z satelitów okołobiegunowych.
2. Budowę nowoczesnego archiwum danych satelitarnych.
3. Stworzenie centrum szkoleniowego nowych technologii satelitarnych.
4. Stworzenie centrum udostępniania informacji naukowej dla użytkowników.

W efekcie realizacji projektu powstaną następujące produkty:
1. Cyfrowa informacja satelitarna udostępniona publicznie na potrzeby monitorowania:
– powierzchni Ziemi,
– pogody i zagrożeń meteorologicznych,
– atmosfery.

2. Archiwum – wieloletnie dane dostępne w łatwej do pozyskania formie, służące badaniom i opracowaniom naukowym.
3. System obsługi klienta obejmujący Web Map Serwer oraz system obsługi danych archiwalnych pozwalający na automatyzację dostępu (API).
4. Stacja odbioru i przetwarzania danych z satelitów Sentinel pozwalająca na ich gromadzenie w czasie rzeczywistym.
5. Stacjonarne i mobilne centrum szkoleniowe – infrastruktura i moduły szkoleniowe służące do poszerzania wiedzy i umiejętności związanych z wykorzystywaniem danych satelitarnych w zakresie ogólnym i naukowo-badawczym oraz do prowadzenia tematycznych szkoleń.
6. Opracowane programy edukacyjno-szkoleniowe i moduły do e-learningu na potrzeby prowadzenia tematycznych szkoleń.
7. Materiały informacyjne i promocyjne dotyczące wykorzystywania danych satelitarnych.
8. System wideo-konferencyjny oraz mobilny zespół wsparcia dla służb i instytucji kryzysowych podczas prowadzonych działań operacyjnych.

Dzięki realizacji projektu dane dostępne dla Polski, m.in. w ramach programu Copernicus realizowanego przez Komisję Europejską, będą mogły być wykorzystywane w szczególności przez administrację publiczną w działaniach związanych z realizacją jej statutowych zadań w całym ich spektrum ze szczególnym uwzględnieniem m.in. ochrony środowiska, planowania przestrzennego, rozwoju urbanizacji i sieci transportowych oraz przez podmioty prywatne – do tworzenia usług komercyjnych.

Cele projektu są spójne z celami:
1. Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa,
2. Strategii Europa 2020,
3. Obwieszczenia Komisji Europejskiej (2014/C 240/01) dotyczącego m.in. kategorii danych sektora publicznego i pierwszeństwa ich uwolnienia,
4. Polskiej Strategii Kosmicznej,
i wpisują się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje.

Zakończenie projektu planowane jest na marzec 2021 r.

POZOSTAŁE INFORMACJE:

IMGW: System operacyjnego gromadzenia, udostępniania i promocji cyfrowej informacji satelitarnej o środowisku – Sat4Envi: http://www.imgw.pl/2018/01/24/system-operacyjnego-gromadzenia-udostepniania-i-promocji-cyfrowej-informacji-satelitarnej-o-srodowisku-sat4envi/

 

PAK: Polska Agencja Kosmiczna jednym z wykonawców projektu Sat4Envi: https://polsa.gov.pl/wydarzenia/13-ostatnie/341-pak-jednym-z-wykonawcow-projektu-sat4envi

 

Wykorzystanie danych satelitarnych w pracy administracji: https://polsa.gov.pl/wydarzenia/komunikaty/656-wykorzystanie-danych-satelitarnych-w-pracy-administracji

 

Podsumowanie konsultacji społecznych i początek kolejnego etapu projektu Sat4Envi: https://polsa.gov.pl/wydarzenia/13-ostatnie/1004-podsumowanie-konsultacji-spolecznych-i-poczatek-kolejnego-etapu-projektu-sat4envi.

 

KORZYŚCI Z REALIZACJI PROJEKTU SAT4ENVI

Realizacja projektu „System operacyjnego gromadzenia udostępniania i promocji cyfrowej informacji satelitarnej o środowisku – Sat4Envi” pozwoli na:

1. Zapewnienie nieodpłatnego dostępu do zasobów naukowych w zakresie teledetekcji satelitarnej oraz interaktywnych usług elektronicznych dla obywateli, studentów, naukowców, przedsiębiorców i administracji publicznej,
2. Usprawnienie i przyspieszenie realizacji wybranych zadań administracji publicznej,
3. Zwiększenie efektywności działań prewencyjnych i pomocowych związanych z naturalnymi zagrożeniami i klęskami żywiołowymi dzięki stałemu dostępowi do informacji wspomagających przewidywanie zagrożeń i zdarzeń niebezpiecznych oraz ochronę przed ich skutkami,
4. Wykreowanie popytu na dane satelitarne i związane z nimi usługi ze strony administracji publicznej, który może przyczynić się do intensywniejszego rozwoju rynku usług komercyjnych,
5. Modernizację i efektywniejsze wykorzystanie istniejących zasobów IMGW-PIB, CBK PAN i ACK Cyfronet AGH.

ROLA PAK W KONSORCJUM SAT4ENVI

Polska Agencja Kosmiczna jako Partner realizującego projekt Sat4Envi jest odpowiedzialna za opracowanie programu edukacyjno-szkoleniowego na potrzeby administracji publicznej w zakresie wykorzystywania zobrazowań i usług opartych na danych satelitarnych w realizacji ich zadań statutowych. Celem tego programu jest rozszerzenie wiedzy w obszarze współczesnych technologii satelitarnych i kompetencji urzędników związanych z dostępnymi narzędziami służącymi doborowi i wykorzystaniu danych satelitarnych w ich codziennej pracy oraz budowanie świadomości korzyści płynących z zastosowania tych danych w procesach decyzyjnych.

PAK przeprowadzi też pilotażowe szkolenia dla wybranej, reprezentatywnej grupy przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego i administracji rządowej wykorzystujące przygotowane materiały szkoleniowe oraz tworzoną infrastrukturę w ramach projektu Sat4Envi.

Opracowanie programu zostanie poprzedzone analizą zakresu zadań i potrzeb jednostek samorządu terytorialnego i administracji rządowej w kontekście możliwości ich wsparcia danymi satelitarnymi oraz opracowaniem listy zakładanych kluczowych kompetencji urzędników związanych z korzystaniem z takich danych. Wnioski z badania zostaną ujęte w raporcie podsumowującym powyższe działanie.

Program edukacyjno-szkoleniowy ma zostać wdrożony na przełomie 2019 i 2020 roku. Prace związane z jego powstaniem prowadzi Departament Wojskowych Technologii Satelitarnych PAK.

Polska Agencja Kosmiczna jest również odpowiedzialna za przygotowanie opracowania promującego wykorzystanie danych satelitarnych dla usprawnienia działań administracji. Publikacja będzie zawierać omówienie nowoczesnych technologii satelitarnych w dziedzinie nawigacji, telekomunikacji i obserwacji Ziemi w kontekście możliwości zastosowania danych satelitarnych w działalności administracji publicznej oraz opis najlepszych praktyk dotyczących wykorzystania danych satelitarnych w realizacji zadań publicznych.

Zaangażowanie Polskiej Agencji Kosmicznej w projekt Sat4Envi wpisuje się w ustawowe zadania Agencji, w szczególności te dotyczące prowadzenie działalności informacyjnej, promocyjnej i edukacyjnej w dziedzinie badania i użytkowania przestrzeni kosmicznej.

 

SAT4ENVI PROJEKTEM REALIZUJĄCYM POLSKĄ STRATEGIĘ KOSMICZNĄ

Projekt Sat4Envi związany jest z implementacją Polskiej Strategii Kosmicznej, a w szczególności z realizacją jej celu szczegółowego nr 2 „Rozwój aplikacji satelitarnych – wkład w budowę gospodarki cyfrowej” poprzez zapewnienie stałego, szybkiego i pewnego dostępu do danych satelitarnych, upowszechnianie wykorzystywania danych satelitarnych w administracji publicznej różnego szczebla oraz rozwój usług komercyjnych.

FINANSOWANIE

Przedsięwzięcie uzyskało dofinasowanie w ramach Operacyjnego Programu Polska Cyfrowa, Działanie 2.3, Podziałanie 2.3.1, w wysokości 17 903 900 zł. Środki pochodzą z budżetu środków europejskich (84.63%) i z budżetu państwa (15.37%).

 

Zobrazowania satelitarne

Podręcznik Sat4Envi

Share: