Pozyskiwanie i przetwarzanie danych satelitarnych już dziś umożliwia monitorowanie stanu zalesienia i wilgotności gleb czy zmian zagospodarowania terenu na przestrzeni lat. Jakie są największe wyzwania i ograniczenia w korzystaniu z danych? Gdzie i na jakich polach będziemy wykorzystywać je w przyszłości? Te i inne tematy poruszali eksperci zaproszeni na pierwszy dzień Forum Obserwacji Ziemi, zorganizowanego przez Polską Agencję Kosmiczną.

Monitoring Ziemi z wykorzystaniem umieszczonych na jej orbicie satelitów to obecnie jeden z najważniejszych kierunków działalności w kosmosie. Tworzenie repozytoriów danych satelitarnych i obserwacja naszej planety w czasie prawie rzeczywistym dają nam dostęp do danych i wiedzy, dzięki którym możliwe jest zarówno lepsze planowanie, jak i szybkie reagowanie np. w sytuacjach kryzysowych. Zdjęcia satelitarne umożliwiają lepsze zrozumienie zjawisk oraz poznanie miejsc trudno dostępnych.

– Codziennie korzystamy z usług ponad 40 satelitów. Tym bardziej ważne jest, abyśmy dostarczali narzędzia i wiedzę dla użytkowników danych satelitarnych. POLSA przygotowała ofertę szkoleniową dotyczącą wykorzystywania danych satelitarnych nie tylko przez administrację publiczną. Chcemy informować i edukować, aby te dane znajdowały zastosowanie w codziennej pracy – podkreślał w trakcie Forum Obserwacji Ziemi Marcin Mazur, wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej.

Celem Forum jest wymiana informacji nt. prowadzonych projektów, wdrożeń i potrzeb administracji publicznej. Poznanie kompetencji jakie posiadają polskie centra nauki, instytuty oraz przemysł. Forum jest platformą do dyskusji pomiędzy administracją, nauką i przemysłem.

Dane satelitarne dziś – szanse wykorzystania i możliwości wdrożenia

Wykorzystanie danych satelitarnych na skalę krajową i europejską stale rośnie. W Polsce kilkanaście podmiotów, zarówno przedsiębiorstw jak i instytutów naukowych, realizuje projekty o charakterze B+R, które unaoczniają jaką wiedzę możemy pozyskać dzięki danym. Wdrażane są również projekty komercyjne. Nie bez znaczenia jest również kompetencja realizacji systemów gromadzenia i przetwarzania danych obserwacyjnych, jak np. platforma Sat4envi czy komercyjna CREODIAS. Zdaniem ekspertów Forum Obserwacji Ziemi pozyskiwanie  i  przetwarzanie danych satelitarnych już dziś może stanowić istotne wsparcie procesów cyfryzacji.

Dzięki analizom danych satelitarnych dostarczanych przez polskie podmioty wspierane jest monitorowanie, m.in. stanu zanieczyszczenia powietrza czy prognozowanie plonów z  poszczególnych upraw. Dane satelitarne służą też administracji państwowej na poziomie lokalnym i krajowym. Za przykład może posłużyć opracowanie ortofotomapy stworzonej na podstawie danych z satelity Sentinel-2, czy mapa zmiany terenu Polski.

Zastosowanie danych satelitarnych w administracji publicznej nie jest jednak zjawiskiem powszechnym. Eksperci Forum Obserwacji Ziemi wskazują, że aby tego typu dane weszły do użytku codziennego, a pracownicy administracji mogli w pełni cieszyć się z nieocenionych korzyści, jakie daje ich wykorzystanie niezbędna jest przede wszystkim dyskusja, edukacja i  projekty pilotażowe realizowane w konsultacji z potencjalnym użytkownikiem i w odpowiedzi na jego potrzeby.

Co w przyszłości? Rolnictwo, reagowanie kryzysowe i NSIS

Zdaniem Jacka Jarząbka z NASK (Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa) dane satelitarne pomogą zarówno monitorować proces produkcji, jak i usprawnią przyznawanie dotacji dla rolników, przynosząc korzyści i administracji publicznej i konsumentom. Joanna Baksalary z iTTi wskazywała natomiast na korzyści wynikające z analizy zdjęć pod kątem samowoli budowlanych, co dziś ma miejsce w Hiszpanii. Jak jednak zaznaczyła w Polsce jest to niewykorzystywane ze względów prawnych.

Eksperci dostrzegają też szansę w systemach i narzędziach pozwalających na szybkie i  niskokosztowe tworzenie powtarzalnych produktów dopasowanych do potrzeb odbiorców.

Jakub Ryzenko z CBK PAN podkreśla rolę polskiego wkładu w ten obraz przyszłości. Wymienia min. platformę CREODIAS, która pozwoli pozyskiwać niezbędne produkty w sposób systemowy, tani i zoptymalizowany, a także Narodowy System Informacji Satelitarnej, mogący z  powodzeniem uzupełniać działanie europejskiego systemu COPERNICUS.

20 grudnia br. drugie spotkanie w ramach Forum Obserwacji Ziemi

Forum Obserwacji Ziemi jest organizowaną przez Polską Agencję Kosmiczną, dwudniową konferencją realizowaną w formule hybrydowej: równolegle stacjonarnie oraz online.

Drugie ze spotkań w ramach Forum zaplanowane jest na 20 grudnia 2021 w Krakowie. W trakcie tego spotkania poruszone zostaną tematy wykorzystania danych satelitarnych w rolnictwie, transporcie publicznym, meteorologii czy sytuacjach kryzysowych. Uczestnicy będą mogli wysłuchać prelekcji i porozmawiać z przedstawicielami, Polskiej Agencji Kosmicznej, Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego, Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz firm Blue Dot Solutions, ALTERGEO oraz Hugo Green Solutions.